Letter Jam

Dit is een herpublicatie van een review die ik eerder schreef voor bordspelwereld.nl 

Letter Jam is een coöperatief woordspel voor 2-6 spelers. Spelers proberen woorden samen te stellen met de letters op tafel, opdat de overige spelers, die hun eigen letter niet kunnen zien, kunnen achterhalen welke letter zij voor zich hebben staan.
Is Letter Jam een familiespel of een partyspel? En wat vinden wij ervan? Dat lees je in deze review.

Letter Jam – Wat is het voor spel?

Letter Jam neem ik graag mee naar de spellenclub. Dat komt omdat het een zeer toegankelijk spel is en als groot voordeel heeft dat het met meer dan 4 spelers gespeeld kan worden.
Maar hoe waarderen we Letter Jam? Op Boardgamegeek staat hij onder de hoofdcategorie familiespel. Maar ook de categorie Partygame wordt genoemd. Bovendien is het een coöperatief spel.
Partygames zijn, op zijn zachts gezegd, niet mijn ding. Uitzonderingen daar gelaten, maar partygames zijn voor mij meestal te ‘vaag’. Ik houd van duidelijke regels, duidelijke grenzen en puntentelling etc. Vaak ontbreekt het bij partygames aan (minimaal een van) deze elementen. Ze gaan vaak om het plezier en niet om de punten of de regels. Noem me wat rigide wat dat betreft, maar ik ga daar niet zo goed op.
Wat dat betreft is Letter Jam geen Partyspel, want de regels zijn duidelijk: er hoeft niet overlegd te worden of een antwoord goed of fout is. En de spelers winnen of verliezen. Maar het heeft wel een partyspel gevoel. Je kan het met een grotere groep spelen en het plezier is belangrijker dan het spel (winnen).
Je kunt Letter Jam ook prima thuis met je partner en/of vrienden spelen. Dus in de familiecategorie is Letter Jam ook prima op zijn plek.

Hoe wordt het gespeeld?

Tsja, wat zal ik zeggen. Als ik Letter Jam aan spelers op de spellenclub uitleg, zeg ik altijd; Dit spel laat zich lastig uitleggen, maar na 1 ronde heb je het door. Dit blijkt ook eigenlijk bijna altijd het geval. Alle spelers hebben snel door wat de bedoeling is, ondanks dat ze de uitleg slechts gedeeltelijk begrijpen.
Ongetwijfeld zal dat hier ook het geval zijn, maar ik zal toch een poging wagen.

Aan het begin van het spel moeten alle spelers een woord samenstellen voor hun buurman of buurvrouw. Uitgegaan wordt van een 5 letter woord, maar voor een moeilijker of makkelijker spel kun je ook kiezen voor 4 of 6 letters. Spelers bedenken een woord en zoeken de letterkaartjes van dit woord. Ze schudden deze kaartjes en geven ze gedekt aan hun buurman- of vrouw.
Let op; een woord als DROOM is niet handig, omdat dit ook MOORD zou kunnen zijn.

Nu kan het spel echt beginnen. Alle spelers zetten het bovenste kaartje van het gesloten stapeltje wat ze hebben gekregen in het standaardje wat voor hen staat. Hierbij is het natuurlijk belangrijk dat de spelers hun eigen letter niet kunnen zien.
Elke speler ziet dus alle letters, behalve die van hemzelf.
Ongeacht het aantal spelers worden altijd alle (6) standaardjes gevuld met letters. Wanneer er minder spelers dan standaardjes zijn, worden een soort ‘dummy-spelers’ ingezet.

Nu gaan de spelers overleggen, wie kan er met de letters die hij kan zien een mooi woord samenstellen? Er is ook een joker, die als willekeurige letter mag worden ingezet, maar dit kan soms meer verwarring dan duidelijkheid opleveren ;).
Het is het prettigst als je een woord kunt samenstellen waarbij het voor zoveel mogelijk mensen duidelijk is welke letter zij voor zich hebben staan. Maar aan wat je mag vertellen tijdens het overleggen zitten wel limieten, je mag eigenlijk niets weggeven. (Je kunt zelf kiezen hoe streng je deze regel hanteert, maar let op; je verraad al snel meer dan je denkt!)
Spelers beslissen samen wie er een woord mag maken. Deze speler maakt nu, zonder te praten, een woord. Dit doet hij door de genummerde fruitschijfjes bij de letters te leggen. Alle spelers schrijven nu op hun kladblaadjes de woorden op, waarbij ze hun eigen letter natuurlijk (nog) niet weten, die moeten ze proberen te raden.

Tot zo ver de (ontzettend onduidelijke) uitleg. Een klein voorbeeldje werkt misschien beter.

Op tafel ziet speler 1 de letters; LANPT en de joker. (zijn eigen letter kan hij niet zien!)
Speler 1 geeft aan een woord van 7 letters te kunnen maken en wordt aangewezen dit te doen.
Hij legt de fiches als volgt neer;
1;P 2;L 3;A 4;N 5;* 6;* 7;T

Op de kladblaadjes van de verschillende spelers staat nu bijvoorbeeld;
P?AN**T
?LAN**T
PLA?**T

Dit is een mooi woord, want de meeste spelers zullen nu wel kunnen ‘raden’ welke letter zij voor zich hebben staan.
Wanneer een speler denkt zijn letter te weten, haalt hij deze uit zijn standaard (nog steeds zonder te kijken) en legt deze weg en plaats het volgende kaartje uit zijn stapel in zijn standaard. Hij/zij mag zijn letter ook laten staan als hij het nog niet zeker weet, maar er is wel maar een bepaald aantal ronden te spelen, dus wees voorzichtig.

Nu wordt het volgende woord gemaakt. Omdat het coöperatief is en het de bedoeling is dat iedereen zijn/haar woord raadt, is het de bedoeling dat nu iemand anders dan speler 1 een woord maakt. Speler 1 heeft in de vorige ronde namelijk geen aanwijzingen voor zijn letter gehad. Dit wordt bijgehouden door middel van rode bloemfiches. Als iedereen een rood bloemfiche heeft, mag daarna iedereen weer een woord maken en wordt overgegaan op groene fiches. Vaak is het dan handig om te overleggen wie er nog veel letters moet, om die persoon te kunnen helpen en woorden samen te stellen met zijn/haar letter erin.

Als de bloemfiches op zijn is het spel afgelopen. Nu is het aan de spelers om te raden welk woord hun buurman- of vrouw voor hen heeft samengesteld. Met de (hopelijk) 5 letters die men heeft kunnen raden stelt men nu een woord samen en dan komt het ‘lastigste’ onderdeel van het spel. Het stapeltje kaarten moet nu in de goede volgorde van het woord gelegd worden. (vandaar dat DROOM geen handig woord is). Als iedereen klaar is, onthult iedereen zijn woord.
Heeft iedereen zijn woord goed? Dan heeft iedereen gewonnen.

Heb je na het lezen van deze uitleg nog steeds zoiets van; WAT??? … Heel begrijpelijk! Zelfs bij spelers die het spel fysiek voor zich hebben is de uitleg vaak onduidelijk. Ik dacht dat dat aan mij lag, maar ik heb het anderen op de club ook laten uitleggen en dat maakt weinig verschil. Letter Jam is echt een spel dat je moet spelen om het te begrijpen.

Wat vind ik van Letter Jam?

Het feit dat ik een review schrijf over een spel uit mijn kast, zegt meestal al genoeg. Ten eerste; Het staat (nog) in mijn kast, dus zal ik het een vast een leuk spel vinden. Dat ik de ‘moeite’ neem om er een review over te schrijven, zegt hetzelfde.
Dus.. Ja, ik ben fan van Letter Jam! En dat voor een partyspel. Ja, ik schaar Letter Jam onder de partyspellen, met als notitie dat het ook prima in de categorie familiespellen past.
Wat vind ik zo leuk aan Letter Jam? Stiekem vind ik het heel leuk dat eigenlijk elke speler met wie ik dit spel ooit speelde bij de uitleg dacht; HUH? Maar na één ronde precies door had wat de bedoeling was. Dat blijft ook gewoon standaard de inleiding. ‘Dit spel laat zich moeilijk uitleggen, maar je hebt het heel snel door’.
Wat ik verder een extraatje vind aan Letter Jam is de uitwerking. Het spel komt met potloden én een puntenslijper. De fiches zijn ENORM stevig en leuk vormgegeven. Allemaal kleine dingetjes, maar die geven een (relatief) simpel spel wel nét dat beetje extra.
En hoe zit het met de talenknobbel van de spelers? Heb je een grote woordenschat nodig?
Mijn ervaring is dat eigenlijk alle (bijna) volwassen spelers dit spel kunnen (mee)spelen. Je hoeft geen gigantische woordenschat te hebben, het gaat er vooral om dat je ‘ziet’ wat handige woorden zijn voor anderen, duidelijke woorden. Er zijn altijd spelers die het lastiger vinden om woorden te maken, maar je kunt er altijd voor kiezen om hen alleen die ene ‘verplichte’ keer een woord te laten maken. Zelf vind ik het een ontzettende sport om mooie lange woorden met veel verschillende letters te maken, dus ik eindig dan ook vaak met veel groene fiches. Maar omdat het coöperatief is, moet je daar ook wel een beetje opletten, want je moet natuurlijk ook je eigen woord raden.
Letter Jam is echt een woordspel, dat moet je leuk vinden, dat moet bij je passen. Maar eigenlijk heb ik gemerkt dat op de spellenclub iedereen het wel leuk vind, in ieder geval voor een keertje.
Het party-element zit er zeker in, hoewel het wel een iets ‘zwaarder/serieuzer’ partyspel is. Vooral tijdens het overleggen merk je wel dat het toch vooral een leuk, gezellig spelletje is. Nog extra zie je dat aan het eind van het spel. Als je je kladblaadje aan je buurman laat zien, en hij op jouw blaadje ziet dat *D*–T misschien toch niet zo duidelijk was als hij dacht toen hij het woord neerlegde.
Ik raad elke spellenclub aan om in ieder geval één exemplaar van Letter Jam in het bezit te hebben en ook bij families die van woordspellen houden zou er een exemplaar in de kast moeten staan.

Letter Jam is a cooperative word game for 2-6 players. Players try to form words using the letters on the table so that the other players, who cannot see their own letters, can figure out which letter they have in front of them.

Is Letter Jam a family game or a party game? And what do we think of it? You can read all about it in this review.

I like to take Letter Jam with me to the game club. That’s because it’s a very accessible game and has the great advantage of being playable with more than four players.
But how do we rate Letter Jam? On Boardgamegeek, it’s listed under the main category of family games. But it’s also mentioned in the Party Game category. What’s more, it’s a cooperative game.

Party games are, to put it mildly, not my thing. With a few exceptions, party games are usually too “vague” for me. I like clear rules, clear boundaries, and scoring, etc. Party games often lack (at least one of) these elements. They are often about having fun and not about points or rules. Call me rigid in that regard, but I don’t respond well to that.

In that respect, Letter Jam is not a party game, because the rules are clear: there is no need to discuss whether an answer is right or wrong. And the players win or lose. But it does have a party game feel to it. You can play it with a larger group and the fun is more important than the game (winning).

You can also play Letter Jam at home with your partner and/or friends. So Letter Jam also fits nicely into the family category.

How is it played?

Well, what can I say? When I explain Letter Jam to players at the game club, I always say, “This game is difficult to explain, but after one round, you’ll get it.” This turns out to be almost always the case. All players quickly understand what the objective is, even though they only partially understand the explanation.
No doubt that will also be the case here, but I’ll give it a try anyway.
At the start of the game, all players must compose a word for their neighbor. The default is a 5-letter word, but for a more difficult or easier game, you can also choose 4 or 6 letters. Players think of a word and find the letter cards for that word. They shuffle these cards and give them face down to their neighbor.
Please note that a word such as DROOM is not suitable, as it could also be MOORD.
Now the game can really begin. All players place the top card from the closed stack they have received in the holder in front of them. It is important that the players cannot see their own letters.
Each player can therefore see all the letters except their own.
Regardless of the number of players, all (6) stands must be filled with letters. If there are fewer players than stands, a kind of ‘dummy player’ is used.
Now the players discuss who can make a nice word with the letters they can see. There is also a joker, which can be used as any letter, but this can sometimes cause more confusion than clarity .
It is best if you can make a word that is clear to as many people as possible. However, there are limits to what you can say during the consultation; you are not allowed to give anything away. (You can decide for yourself how strictly you enforce this rule, but be careful; you can easily give away more than you think!
The players decide together who can make a word. This player now creates a word without talking. They do this by placing the numbered fruit slices next to the letters. All players now write the words on their scrap paper, without knowing their own letter (yet), which they have to try to guess.
So much for the (extremely unclear) explanation. A small example might work better.

Player 1 sees LANPT on the table, and the joker. (He cannot see his own letter)
Player 1 says he can make a 5 letter word and was told to do so.
He puts down de chips as follows:
1;P 2;L 3;A 4;N 5;T

Op the sheets of the other players there now are the following notes;
PL?NT
?LANT
PLAN?

etc…

This is a good word, because most players will now be able to ‘guess’ which letter they have in front of them.
When a player thinks they know their letter, they take it out of their stand (still without looking) and put it aside, then place the next card from their pile in their stand. He/she may also leave his letter where it is if he is not sure yet, but there are only a certain number of rounds to play, so be careful.
Now the next word is made. Because it is cooperative and the aim is for everyone to guess his/her word, someone other than player 1 should now make a word. Player 1 did not receive any clues for their letter in the previous round. This is kept track of using red flower tokens. Once everyone has a red flower token, everyone can make another word and then move on to green tokens. It is often useful to discuss who still needs a lot of letters, so that you can help that person and make words with their letter in them.
When the flower tokens are gone, the game is over. Now it is up to the players to guess which word their neighbor has made for them. With the (hopefully) five letters that have been guessed, a word is now formed, and then comes the ‘most difficult’ part of the game. The stack of cards must now be placed in the correct order of the word. (That’s why DROOM is not a useful word). When everyone is finished, everyone reveals their word.
Did everyone get their word right? Then everyone wins.
If, after reading this explanation, you’re still thinking, “WHAT??? …” That’s understandable! Even players who have the game in front of them often find the explanation unclear. I thought it was just me, but I’ve had others at the club explain it to me and it makes little difference. Letter Jam is really a game you have to play to understand.

Wat do I think of Letter Jam?

The fact that I’m writing a review about a game from my collection usually says it all. First of all, it’s (still) in my collection, so I’m bound to like it. The fact that I’m taking the time to write a review says the same thing.
So… Yes, I’m a fan of Letter Jam! And that’s for a party game. Yes, I classify Letter Jam as a party game, with the note that it also fits nicely into the family game category.
What do I like so much about Letter Jam? Secretly, I really like that every player I’ve ever played this game with thought, “Huh?” during the explanation, but after one round, they understood exactly what the goal was. That remains the standard introduction. “This game is difficult to explain, but you’ll figure it out very quickly.”
Another bonus I find in Letter Jam is the design. The game comes with pencils and a pencil sharpener. The tokens are ENORMOUSLY sturdy and nicely designed. These are all small details, but they give a (relatively) simple game that little bit extra.
And what about the players’ language skills? Do you need a large vocabulary?
In my experience, (almost) all adult players can play this game. You don’t need to have a huge vocabulary; it’s mainly about ‘seeing’ which words are useful for others, clear words. There are always players who find it more difficult to make words, but you can always choose to let them only make one ‘mandatory’ word. Personally, I find it a real challenge to make nice long words with lots of different letters, so I often end up with lots of green tokens. But because it’s cooperative, you have to pay attention, because you also have to guess your own word.
Letter Jam is really a word game, so you have to like that, it has to suit you. But actually, I’ve noticed that everyone at the games club likes it, at least for one game.
It definitely has a party element, although it is a slightly ‘heavier/more serious’ party game. Especially during the discussions, you notice that it’s mainly a fun, enjoyable game. You see that even more at the end of the game. When you show your scrap sheet to your neighbor, and he sees on your sheet that *D*–T wasn’t as clear as he thought when he put the word down.
I recommend that every game club have at least one copy of Letter Jam, and families who enjoy word games should also have a copy in their game closet.